Wola luborzycka

Wola Luborzycka jest miejscowością o wyjątkowo ciekawej i pełnej zagadek historii. Po raz pierwszy pojawia się Wola Luborzycka w dokumentach historycznych w 1410 roku. Sama nazwa Wola Luborzycka najprawdopodobniej ma charakter kulturowy i stanowi odróżniający człon dzierżawczy od nazwy miejscowej Luborzyca. Warto jednak przytoczyć inną pojawiającą się czasami interpretację pochodzenia nazwy tej miejscowości. Nazwa ta, a zwłaszcza jej pierwszy człon – Wola – miałby się wywodzić od czasowego uwolnienia jej mieszkańców od czynszów i innych form powinności feudalnych występujących w okresie średniowiecza. W okresie I Rzeczypospolitej, Wola Luborzycka, podobnie jak i w epoce średniowiecza była własnością biskupów krakowskich, którą zarządzali dzierżawcy bądź wyznaczeni kościelni administratorzy (np. Stanisław Bakalarz – 1629 r.). Mimo postępującego kryzysu gospodarczego Wola Luborzycka była w XVII wieku miejscowością wcale zamożną. Świadczyć może o tym z jednej strony potwierdzone w dokumentach istnienie tutaj kmiecych gospodarstw czynszowych, a z drugiej historia Stanisława Kułagi syna chłopskiego, wpisanego do spisu studentów krakowskiego Uniwersytetu w 1635 r.

Trzeci rozbiór Polski pozostawił Wolę Luborzycką najpierw po austriackiej, a później, od roku 1815, po rosyjskiej stronie granicy. Ważne zmiany przyniosły Woli Luborzyckiej reformy uwłaszczeniowa i samorządowa wprowadzone przez cara Aleksandra II. Po roku 1864 znaczna część mieszkańców Woli Luborzyckiej otrzymała pewne nadziały ziemi, których większość stanowiły obszary trudne do uprawy, stąd też większość z nich przeznaczona została na pastwiska. Sama zaś Wola Luborzycka włączona została do utworzonej Gminy Luborzyca i Powiatu Miechowskiego.

W okresie II Rzeczypospolitej, jednym z najważniejszych wydarzeń dla mieszkańców Woli Luborzyckiej była przeprowadzona w latach trzydziestych komasacja gruntów i stateczny podział pomiędzy gospodarstwa chłopskie tzw. ziem serwitutowych (łąki, pastwiska). Społeczna aktywność mieszkańców tej miejscowości w tym okresie, wyrażała się m.in. ich działaniem w luborzyckiej Kasie Stefczyka czy też wsparciu budowy Domu Ludowego przy kościele w Luborzycy. Aktywność patriotyczna mieszkańców Woli Luborzyckiej znalazła swoje ozwierciedlenie w tragicznych latach II wojny światowej. Wtedy to wielu z nich znalazło się wśród działaczy i żołnierzy konspiracji. Byli to m.in. Wincenty Krupiński, Kazimierz Doniec, Franciszek Kułaga oraz Roman Domański, po wojnie autor pierwszej monografii poświęconej dziejom ziemi luborzyckiej. Od 1973 roku sołectwo Wola Luborzycka należy administracyjnie do Gminy Kocmyrzów-Luborzyca.