Pietrzejowice

Miejscowość ta w zachowanych źródłach pisanych została odnotowana w dokumencie pochodzącym z 1252 r. Nazwa Pietrzejowice pochodzi najprawdopodobniej od nazwy osobowej pochodzenia chrześcijańskiego Pietrzej (<Petrus). Istnieje również hipoteza łącząca pochodzenie nazwy tej miejscowości od nazwy stałego podatku płaconego na rzecz Stolicy Apostolskiej tzw. „Świętopietrza”.

Początkowo Pietrzejowice były własnością rycerską. Około 1351 roku dobra pietrzejowickie bądź to jako darowizna bądź to jako nadanie przeszły na własność klasztoru Benedyktynów z Łysej Góry. W posiadaniu Zakonu Benedyktynów pozostały one aż do drugiej dekady XIX wieku. Przez wieki Pietrzejowice były nie tylko przynoszącym nie małe dochody majątkiem ziemskim ale i wysuniętą placówką handlu solą klasztoru Benedyktynów łysogórskich. Mieszkańcy tej miejscowości zobowiązani byli bowiem również do transportu soli na potrzeby zakonników z Łysej Góry. Zachowane dokumenty (m.in. rejestry podatkowe z lat 1581, 1629, 680) potwierdzają, iż majątek w Pietrzejowicach zarządzany był zwykle przez dzierżawców lub specjalnych zarządców wyznaczanych przez władze zakonne.

Mieszkańcy tej miejscowości już w okresie Powstania Kościuszkowskiego po raz pierwszy dają przykład swojego patriotyzmu i przywiązania do polskości. Do dnia dzisiejszego w pamięci mieszkańców Pietrzejowic zachowały się nazwiska braci Wypychów, którzy mieli jakoby walczyć w chłopskich oddziałach Tadeusza Kościuszki.

Upadek I Rzeczypospolitej powoduje, iż Pietrzejowice, podobnie jak pozostałe miejscowości dzisiejszej gminy Kocmyrzów – Luborzyca stają się częścią monarchii austriackiej. Dopiero postanowienia Kongresu Wiedeńskiego (1814 - 1815) powodują, iż Pietrzejowice znalazły się po rosyjskiej stronie granicy. W roku 1819 władze ówczesnego Królestwa Kongresowego podległego Rosji zlikwidowały Opactwo Benedyktynów na Łysej Górze, a jego majątek uległ konfiskacie. W ten sposób majątek w Pietrzejowicach przejęty został przez władze państwowe, a następnie najprawdopodobniej wystawiony na licytację bądź oddany w dzierżawę. Jego pierwszym dzierżawcą został,według niepotwierdzonych w pełni informacji, niejaki Marian Polanowski, który kilkanaście lat później walczył w Powstaniu Listopadowym (1830-1831). Jego majątek miał zostać po upadku Powstania przejęty przez Rosjan i oddany w ręce niejakiego Olszyńskiego, najprawdopodobniej oficera lub urzędnika polskiego, który pozostał wierny wobec władz rosyjskich. Od tej pory majątek ziemski w Pietrzejowicach często nazywany był majątkiem „majorackim”. Prawdopodobnie po upadku Powstania Styczniowego (1863-1864), być może w nawiązaniu do wprowadzonej w życie przez cara Aleksandra II reformą uwłaszczeniową, zostały wydzielone z majątku pietrzejowickiego trzy morgowe gospodarstwa rolne, które otrzymać mieli żołnierze armii carskiej wywodzący się z okolicznych terenów. Kolejnymi właścicielami Pietrzejowic została rodzina Szewalskich, w rękach której majątek ten pozostawał do około 1920 r. W roku 1923 właścicielem majątku został Stanisław Goszczyński, który zarządzał nim do 1945 r.

Lata 1914 – 1918 to dla Pietrzejowic bardzo ważny okres, nie tylko ze względu na trwającą I wojnę światową. Według zachowanych przekazów ustnych, jeszcze w przeddzień jej wybuchu, Józef Kaczmarczyk sprowadził do Pietrzejowic truskawki i założył pierwszą ich plantację. Od tej pory Pietrzejowice nazywane były „zagłębiem truskawkowym”, znanym nie tylko w Małopolsce. W okresie międzywojennym (1918-1939) Pietrzejowice należały do Gminy Luborzyca i Powiatu Miechowskiego. Według danych statystycznych liczyły one w 1925 roku 289 mieszkańców i 37 budynków mieszkalnych. Od około 1920 roku istniała tu szkoła powszechna. W tym też czasie   Pietrzejowice były jednym z lokalnych centrów ruchu ludowego. Szczególną rolę odgrywały w życiu tej miejscowości młodzieżowe organizacje ruchu ludowego ZMW „Siew”a następnie ZMW ”Wici”. Ta aktywność społeczna mieszkańców Pietrzejowic znalazła swoje odzwierciedlenie w tragicznych latach II wojny światowej. Większość działaczy przedwojennego ruchu ludowego włączyła się w antyhitlerowską działalność konspiracyjną. Byli wśród nich m.in. Kazimierz Krupiński, Roman Prochalski, Tadeusz Krupiński, Stanisław Ochmański, Stanisław Gaweł, Natalia Wypych, Kazimiera Krupińska, Natalia Gaweł – Grzywacz. Od 1973 roku Pietrzejowice należą do Gminy Kocmyrzów-Luborzyca.