Kocmyrzów

Po raz pierwszy Kocmyrzów pojawia się w źródłach pisanych w roku 1367 w dokumencie potwierdzającym sprzedaż domu w Krakowie, znajdującego się przy dzisiejszej ulicy Krupniczej, przez właściciela majątku ziemskiego w Kocmyrzowie, Abrahama Kośmirzowskiego. Nazwa miejscowości ulegała częstym zmianom. W dokumentach spotykamy pisownię „Kośmirow, „Kośmirzow”,a także „ Koćmierzow. Genezę pochodzenia nazwy tej miejscowości trudno jest w sposób jednoznaczny określić. Być może pochodzi ona od nazwy osobowej „Kośmir”. Jedna z istniejących hipotez wiąże nazwę tej miejscowości z rodziną pierwszych jej właścicieli – Kośmirzowskich. Nie ma jednak pewności czy to miejscowość przyjęła swoją nazwę od nazwiska jej właścicieli czy też stało się odwrotnie. W okresie od XIV do XVI wieku Kocmyrzów był własnością rodziny Kośmirzowskich herbu Gryf. Jeden z ostatnich jego właścicieli wywodzących się z tego rodu - Janusz Kośmirzowski był fundatorem srebrnych ampułek mszalnych dla luborzyckiego kościoła (1534 r.), które są dziś jednym z najcenniejszych zabytków sztuki sakralnej świątyni w Luborzycy. W XVI w. część Kocmyrzowa należała do biskupa krakowskiego, co stało się przyczyną licznych sporów pomiędzy Kośmirzowskimi a biskupami krakowskimi.W wieku XVII Kocmyrzów był m.in. własnością wielkorządcy krakowskiego Stanisława Witowskiego.

Po upadku I Rzeczpospolitej Kocmyrzów znalazł się w granicach monarchii Habsburgów (w latach 1815 – 1846 Kocmyrzów był częścią Wolnego Miasta Krakowa). W XIX wieku majątek ziemski w Kocmyrzowie należał m.in. do takich rodzin jak Potoccy czy też Rzewuscy. U schyłku XIX wieku Kocmyrzów stał się własnością rodziny Mycielskich, z ramienia których jego dzierżawcami była najpierw rodzina Goldbergów, a następnie Stanisław Kochanowski. Ten ostatni rozpoczął przebudowę dworku w Kocmyrzowie. Jednym z najważniejszych wydarzeń w historii Kocmyrzowa w XIX wieku było uruchomienie 14 grudnia 1899 r. linii kolejowej łączącej tę miejscowość z Krakowem, co wpłynęło w istotny sposób na rozwój gospodarczy Kocmyrzowa i jego okolic.

W listopadzie i grudniu 1914 r. Kocmyrzów stał się, podobnie jak i obszar całej dzisiejszej Gminy Kocmyrzów-Luborzyca, miejscem gwałtownych walk rosyjsko – austriackich. Ich świadectwem pozostaje cmentarz wojskowy, na którym spoczywa kilkudziesięciu żołnierzy obu walczących armii. W roku 1915 wojskowe władze austriackie zainicjowały budowę linii kolei wąskotorowej z Kocmyrzowa do Posądzy, Słomnik i Proszowic. Odcinek linii kolejowej do Proszowic został ukończony już w 1917 roku. W latach II Rzeczypospolitej w Kocmyrzowie mieszkało 431 osób. Wśród nich było 14 osób wyznania mojżeszowego (wg danych z 1925 r.). Z początkiem lat 20 – tych XX w., a więc już w niepodległej Polsce właściciel Kocmyrzowa hrabia W. Mycielski podjął decyzję o parcelacji i sprzedaży majątku w Kocmyrzowie. Na jego prośbę parcelacją ziemi dworskiej w Kocmyrzowie kieruje dr. Michał Habuda, ówczesny prezes Krakowskiej Izby Adwokackiej. Sam dwór w Kocmyrzowie wraz z około 50 ha ziemi nabywa Wojciech Wawreczko. W okresie międzywojennym w Kocmyrzowie zaczęli przyjmować pierwsi stali lekarze. Byli to doktor Herman a po nim doktor M. Rogalski.

W czasie okupacji hitlerowskiej w Kocmyrzowie aktywnie działały struktury Polskiego Państwa Podziemnego. Pomimo stosunkowo licznej obecności w tej miejscowości policji niemieckiej i tutaj oddziały partyzanckie potrafiły przeprowadzić udane akcje bojowe. Tak było np. 26 lipca 1944 r. kiedy to oddział Batalionów Chłopskich zajął posterunek policji „granatowej” znajdujący się w Kocmyrzowie. Partyzanci w trakcie tej akcji zdobyli m.in. 12 karabinów, 40 granatów i dużą ilość amunicji. W Kocmyrzowie znalazła schronienie dużą grupa mieszkańców Warszawy, wysiedlonej przez Niemców po upadku Powstania Warszawskiego w 1944 r.

Od roku 1973 Kocmyrzów jest administracyjnie częścią gminy Kocmyrzów-Luborzyca.