Skrzeszowice

Skrzeszowice, po raz pierwszy pojawiają się na kartach pisanej historii w dokumencie pochodzącym z roku 1273, a znajdującym się w tzw. Kodeksie Katedry Krakowskiej. Aż do schyłku XVIII w. miejscowość ta nosiła w dokumentach nazwę Krzeszowice, Krzyszowice itp. Nazwa Skrzeszowice pojawia się dopiero około 1782 r. Ostatecznie nazwa ta przyjęła się w połowie XIX wieku. Pochodzenie nazwy tej miejscowości nie jest w pełni jasne. Być może jak chce ksiądz profesor B. Przybyszewski wywodzi się ona od nazwy osobowej Krzesz lub Krzesław a być może jak uważa profesor K. Rymut powstała od nazwy znajdujących się w okolicach Kazimierzy Wielkiej – Krzyszkowic. W średniowieczu Skrzeszowice były własnością rycerską o czym zaświadczają zachowane dokumenty z 1361 roku, a zwłaszcza dokument lokacyjny wydany przez króla Władysława Jagiełłę w 1392 r. W XIV wieku dobra skrzeszowickie należały do rodziny Tarnowskich. Na przestrzeni wieków majątek w Skrzeszowicach często zmieniał właścicieli. Byli nimi m.in. Tarnowscy, Bonerowie, Ostrogscy, Zasławscy, Morsztynowie. Pamiętać oczywiście należy, iż właściciele ci nigdy nie rezydowali w Skrzeszowicach, a majątek zarządzany był przez dzierżawców.

Po upadku I Rzeczypospolitej Skrzeszowice znalazły się w granicach zaboru austriackiego, a od roku 1815 rosyjskiego, co było wynikiem ustaleń podjętych na Kongresie Wiedeńskim (1814-1815). Ważnym momentem w dziejach Skrzeszowic był zakup tego majątku przez Edwarda Kleszczyńskiego od Stanisława hrabiego Tarnowskiego około 1853 r. Majątek ten, w skład którego oprócz Skrzeszowic wchodziły Polanowice, Szczepanowice oraz lasy w Rzędzinach, zakupił E. Kleszczyński dla swojego syna Bogusława, a sama umowa kupna podpisana została w pociągu relacji Kraków -Wiedeń, gdyż E. Kleszczyński na mocy wyroku sądowego za swoją wcześniejszą działalność patriotyczną nie mógł przekroczyć granicy Galicji. Bogusław Kleszczyński przeprowadził się do Skrzeszowic wraz z rodziną około 1884 r. a Skrzeszowice po raz pierwszy w swoich dziejach stały się centrum znacznego majątku ziemskiego, w którym na stałe przebywał jego właściciel. Rodzina Kleszczyńskich, o czym warto pamiętać, podjęła liczne inwestycje w skrzeszowickim majątku na długo przed swoją „przeprowadzką” do Skrzeszowic. I tak około roku 1871 w Skrzeszowicach działały już m.in. cegielnia oraz gorzelnia. Na dużą skalę B. Kleszczyński wprowadzał nowoczesne metody hodowli i uprawy roślin, nie unikał także wykorzystania nowinek technicznych w rolnictwie, sprowadzając do Skrzeszowic na początku XX w. pierwszy prawdopodobnie na tych terenach lokomobil, służący do mechanicznego młócenia zboża.

Po śmierci B. Kleszczyńskiego dobra skrzeszowickie objął jego najstarszy syn Bogusław Kleszczyński junior, który kontynuował i rozwijał działalność swojego ojca. Z jego inicjatywy w 1922 r. powstało przedsiębiorstwo „Hodowla Roślin Braci Kleszczyńskich”. Prowadziło ono nie tylko działalność produkcyjną ale i naukowo-badawczą, w wyniku czego uzyskano kilka nowych odmian traw i roślin motylkowych, które eksportowano potem do wielu krajów europejskich. Dziełem Bogusława Kleszczyńskiego młodszego jest też tzw. „nowy pałac”, czyli zaprojektowany przez Gałęzowskiego w stylu modernistycznym nowy budynek dworu w Skrzeszowicach, którego budowę rozpoczęto pod koniec lat trzydziestych XX wieku. W roku 1945 majątek w Skrzeszowicach został rozparcelowany. Część ziemi otrzymali miejscowi chłopi, część zaś została przejęta przez władze państwowe i przekazana Stacji Hodowli Roślin.

Od 1976 r. Skrzeszowice wchodzą w skład Gminy Kocmyrzów- Luborzyca.